Saturday، ۱۴ Mehr ۱۴۰۳
هر سال در تقویم ایران روز ۱۵ مهر ماه به عنوان روز ملی روستا و عشایر نامگذاری شده.
حدود ۲۷/۳ درصد از جمعیت کشور را روستاییان و عشایر تشکیل میدهند. روستاییان و عشایر دو وزنه بسیار مهم برای چرخه اقتصادی و همچنین حفظ فرهنگ بومی کشور هستند. تولید درصد بالایی از محصولات کشاورزی و غذایی در روستاها و بخش مهمی از تولیدات گوشت و لبنیات ارگانیک از جمله، روغن، شیر، کشک و دیگر مواد، و همچنین صنایع دستی توسط عشایر تولید میشود.
از طرفی، زندگی این قشر از هم وطنانمان به سبک زندگی پایدار بسیار نزدیک است. استفادهی بهینه از محصولات گیاهی و جانوری با کمترین دورریز و همچنین کمتر بودن مصرف انرژیهای تجدید ناپذیر نسبت به شهرنشینان مصادیقی از زنذگی پایدار عشایر و روسناییان است.
بخشی از دغدغههای زیواتور، توجه به گردشگری پایدار، تقسیم درآمد گردشگری در بین اقشار مختلف، و همچنین توسعه گردشگری تحربهگرا به جای گردشگری سنتی - که معمولا صرفا بازدید از مکانهای تاریخی و مناظر طبیعی را شامل میشود - است.
در همین راستا توجه تورهای تجربهگرای یک یا چند روزه زیواتور بیشتر به سمت مقاصد روستایی و گردشگری است.
در اینجا نمونههایی از این تورهای متفاوت که منحصرا توسط تیم طراحی بسته سفر زیواتور برنامه ریزی و اجرا میشوند را با هم مرور میکنیم.
شهریور هر سال زیواتور به رنگ قرمز زغال اختهای در میآید!
در این سفر یکروزه که از تورهای پرطرفدار زیواتور هم هست، گردشگران به یکی از باغهای زغال اخته روستای هیر، پایتخت زغال اخته ایران دعوت میشوند تا ضمن معاشرت با باغدار از محصول باغ و همینطور خوراکیهای خوشمزهای که با زغال اخته درست میشوند - از چای زغال اخته گرفته تا ماهی با سس زغال اخته - لذت ببرند.
در این تور یکروزه در فصول مختلف سال سری میزنیم به یکی از اقامتگاههای بومگردی در روستای کندلات که برای گروه همسفران زیواتور صبحانه متفاوت گیلانی و همچنین چند نوع خوراک و مخلفات گیلانی برای ناهار تدارک میبینند. این خوراکها توسط بانوان روستایی آماده میشوند و مدیر اقامتگاه هم از اهالی همین روستاست که بعد از مدتی تحصیل و زنذگی در رشت و تهران، به روستای خود مهاجرت معکوس داشته تا بتواند چراغ گردشگری را در این روستا روشن نگه دارد.
ایل سنگسری یکی از متفاوتترین عشایر ایران هستند. این تفاوت به لحاظ وسعت فاصله بین ییلاق و قشلاق این ایل است که بیش از شش استان کشور را در بر میگیرد.
از خوشبختی ماست که یکی از ییلاقهای این ایل در فاصلهای بسیار نزدیک با تهران قرار دارد؛ و تابستان که میشود، بساط تورهای یکروزه زیواتور به ییلاق این عشایر به راه میشود. ما زیواتوریها هر ساله آخر هفتههای دو ماه گرم سال را در قالب تور یکروزه همنشینی با عشایر سنگسر به لذت بردن از معاشرت با یکی از خانوادههای این ایل و صرف صبحانه و ناهاری که با محصولات جانوری متفاوت این ایل آماده میشوند میگذرانیم.
معمولا تمام تورهای چهارمحال و بختیاری شامل رفتینگ زاینده رود و گشت در کوهرنگ میشوند. اما ما در تیم طراحی تور زیواتور ، سفر به این مقصد را طوری طراحی کردهایم که دست کم ساعاتی را بتوانیم به همنشینی با عشایر ایل بختیاری و آشنایی با فرهنگ و شرایط زندگی آنان بگذرانیم.
ما در این تور برای صرف ناهار و یا صرفا یک لیوان چای مهمان یک خانوادهی عشایر بختیاری در سیاه چادر آنان میشویم.
منطقه الموت فقط شامل قلعه حسن صباح و دریاچه اوان نمیشود!
منطقه الموت بسیار وسیع است و پر از روستاهای کوچک و بزرگ جذاب.
یکی از این روستاها همین روستای هیر است که بالاتر به آن پرداختیم.
از دیگر روستاهای این منطقه که گردش در آنها پای ثابت تورهای زیواتور شده روستای اندج ( به دلیل بافت متفاوت و طبیعت بینظیر اطراف آن )، روستای زناسوج ( با تنوع بیپایان گیاهان دارویی و باغهای گیلاس آن ) و روستای شهرستان پایین ( با شالیزارهای وسیع این روستا ) هستند.
تور روستای یوش، زادگاه نیما یوشیج هم یکی از پرطرفدارترین تورهای زیواتور است. تفاوت ویژهی این تور با سایر تورهای یوشگردی این است که ناهار را مهمان خانه یکی از روستاییان برای صرف خوشمزهترین غذایی که تا به حال خوردهاید و توسط خانم خانه آماده میشود هستیم.
از دیگر تورهای روستاگردی در استان مازندران هم تور روستای کندلوس است که به خاطر موزه روستاییاش معروف است و البته معماری زیبای روستا. این تور معمولا در فصول بهار و اواخر تابستان و پاییز اجرا میشود.
با شنیدن نام استان گلستان اولین گزینههای سفر به این استان که به ذهن میآیند اینها هستند: خالد نبی، کنید قابوس، گرگان و آبشار کبودوال. اما استان گلستان بسیار فراتر از این حرفهاست. تنوع قومی در این استان میتواند تبدیل به مهمترین جذابیتهای این استان شود.
ما در تور استان گلستان با زیواتور، غیر از جاذبههای معروف و معمول، به اقامت و یا گردش در روستاهای این استان هم میپردازیم. روستاهایی مثل سیاهرودبار، قلعه قافه بالا، گجی سو و… تجربیاتی که در کمتر سفری میتوان آنها را به دست آورد. تجربیاتی که میتوانند بسیار جذابتر از عکس گرفتن با یک بنای تاریخی باشند!
و اما خراسان بزرگ، خراسان عزیز!
ما در زیواتور با طراحی تورهای متفاوت به مقصد شرق و شمال شرق ایران سعی داریم توجه هموطنانمان را به این منطقه که از نظر جذابیت چیزی از مناطق توریستیتر ندارند جلب کنیم.
و خب! مگر میشود روستاگردی در تورهای زیواتور نباشد؟
در تور شرق خراسان اقامت و گشت و گذار بسیار جذابی در روستای خیبری گناباد داریم. جایی که علاوه بر کوچهباغها و مزارع زعفران، خوراکهای محلی خوشمزه نیز انتظارمان را میکشند.
در تور شمال خراسان نیز با اقامت در روستای رویین اسفراین ضمن لذت بردن از بافت زیبای روستا و طبیعت اطراف آن، از کارگاههای بافت پارچه که هنر دست زنان روستاست نیز بازدید میکنیم.
اگر بخواهیم از روستاگردی بگوییم، مثنوی هفتاد من میشود. اما بگذارید این نوشتار را با یک توصیه و معرفی چند تا از دیگر تورهای روستاگردی زیواتور به پایان برسانیم :
سفر به روستاهایی مثل ابیانه و کندوان و دیگر روستاهای معروف ایران خیلی هم خوب است؛ اما نباید باعث شود یادمان برود ایران عزیزمان روستاهای جذاب دیگری هم دارد که سفر به آنها میتواند یکی از نقاط عطف سفرها ما باشد!
اگر دوست داشتید بیشتر با روستاها معاشرت کنید، این شما و این هم چند تا دیگر از تورهای زیواتور با محوریت روستاگردی:
تور شگفتیهای گرمسار: در این تور ضمن بازدید از بافت تاریخی روستای پاده، مهمان یکی از خانههای این روستا برای صرف تهچین گرمساری هستیم.
تور گلپایگان: قدم زدن در کوچه باغهای روستای وانشان از توابع گلپایگان، مخصوصا در بهار و پاییز میتواند مثل یک تابلوی بزرگ نقاشی در ذهن شما باقی بماند.
تور الولک قزوین: در سفر به این روستا که در نزدیکی قزوین قرار دارد، با عروسکهای محلی این روستا آشنا میشویم و همچنین از تجربههایی مثل پخت شیره انگور و… لذت میبریم.
سفر به روستاها و دیدار از عشایر را از یاد نبرید. این سفرها میتوانند دیدگاه شما به زندگی را عوض کنند.
اما یادتان باشد: در سفر به مناطق عشایری و روستایی حتما کدهای رفتاری گردشگران در این مناطق را رعایت کنید.
سعی کنید همراه با گروههای گردشگری که به گردشگری پایدار اهمیت میدهند و اصول ورود به محدوده امن زندگی روستاییان و عشایر را میدانند و به آن احترام میگذازند سفر کنید.
و خب! برای این منظور، چه گروهی بهتر از زیواتور؟
با زیواتور سفر رو زندگی کن
زیوا به زیان پهلوی یعنی زندگی
عکسها از گروه تولید محتوای زیواتور:
راضیه رحمانی
حدیث باقری
مریم کریمی